Bùi Dục Tài có hiệu Minh Triết, sinh năm Đinh Dậu (1477), tại làng Câu Nhi, Phủ Hải Lăng, nay là thôn Câu Nhi, xã Hải Tân, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị, con của Bùi Sỹ Phường, cháu đời thứ 5 của Ngài thuỷ tổ Bùi Trành Bằng. Với ý chí vượt khó, tư chất thông minh chỉ trong vòng 12 năm (1490-1501) Bùi Dục Tài đã tỏ tường Tứ Thư, Ngũ kinh, Ngọc đường văn phạm, Văn hiến thông khảo…



Ông đỗ khoa thi Hương năm 1501; mùa Xuân năm 1502 đỗ khoa thi Hội; tiếp đó, trong kỳ thi Đình tại Thăng Long, ông đỗ Tiến sỹ xuất thân Đệ nhị giáp. Sự kiện Bùi Dục Tài đỗ Tiến sỹ trong khoa thi năm Nhâm Tuất, niên hiệu Cảnh Thống thứ 5 (1502) đã làm nức lòng người dân vùng Thuận Hoá. Đây là lần đầu tiên một nho sinh Đàng trong trở thành một vị đại khoa, được khắc tên vào bảng vàng bia đá tại văn Miếu Quốc Tử Giám. Năm ấy, Bùi Dục Tài 25 tuổi. Sau khi đỗ Tiến sỹ, Bùi Dục Tài được triều đình bổ làm quan với chức Hàn lâm Hiệu Lý, rồi được thăng Tham Chính đạo Thanh Hoá. Năm 1509, niên hiệu Hồng Thuận ông được thăng làm Lại Bộ Tả Thị Lang. Dưới triều Lê Chiêu Thống, ông giữ chức Tham tướng và trong một lần đem quân đi dẹp loạn ở Thuận Hoá (năm 1516), ông đã bị gian đảng sát hại.



Ông mất năm Mậu Dần-1518, hưởng dương 41 tuổi. Sau khi ông mất, vua Lê truy tặng chức Lễ Bộ Thượng Thư.

Bùi Dục Tài là Tiến sỹ khai khoa của xứ Đàng trong - nhân vật làm rạng danh truyền thống học hành, khoa cử của làng Câu Nhi và của Quảng Trị.
Đình làng Câu Nhi cùng cuộc đời sự nghiệp của vị Tiến sỹ khai khoa Bùi Dục Tài trong quá trình tồn tại đã qua nhiều biến thiên thăng trầm; những gì còn lại so với ngày xưa dẫu có quá ít nhưng đó là sản phẩm văn hoá được tích hợp sau một chặng đường khá dài của đất và người làng Câu Nhi trên hành trình chinh phục và đấu tranh để tạo dựng làng xóm quê hương.

Từ năm 2003, UBND tỉnh Quảng Trị đã lấy tên ông đạt cho giải thưởng khuyến học khuyến tài, giải thưởng cao nhất của chính quyền địa phương dành cho những người con quê hương vượt khó học hành đạt kết quả xuất sắc hàng năm.